JKSP Zaječar

Grad Zaječar

Odlukom o komunalnom uređenju na teritoriji grada Zaječara ("Sl. list grada Zaječara", br. 15/14, 22/14 – dr. Odluka i 38/14), propisuju se opšti uslovi za uređenje grada i naseljenih mesta na teritoriji grada Zaječara. Održavanje u smislu ove Odluke podrazumeva održavanje čistoće: održavanje ulica, trgova, objekata za javnu rasvetu, pijaca i drugih javnih površina, održavanje parkova, zelenih i rekreacionih površina, čišćenje javnih površina i odvođenje atmosferskih voda, vršenje dimničarskih usluga i dezinfekcija i uništavanje gamadi u objektima. Sakupljanje, odvoženje i odlaganje smeća i otpadaka iz stambenih, poslovnih i drugih objekata vrši javno komunalno preduzeće, drugo preduzeće ili preduzetnik kome je povereno obavljanje ove komunalne delatnosti po postupku utvrđenom gradskom Odlukom (u daljem tekstu:

ovlašćeno preduzeće, odnosno preduzetnik). 

Javno komunalno - stambeno preduzeće „Zaječar“ Zaječar obavlja delatnosti održavanje čistoće na površinama javne namene, pranje asfaltiranih, betonskih, popločanih i drugih površina javne namene, prikupljanje i odvoženje komunalnog otpada sa tih površina, održavanje i pražnjenje posuda za otpatke na površinama javne namene.

Ovlašćeno preduzeće, odnosno preduzetnik je dužno da sakuplja, odvozi i odlaže smeće iz stambenih, poslovnih i radnih prostorija najmanje 3 puta mesečno bez mogućnosti uskraćivanja usluge. Uskraćivanje usluge je isključivo zbog opasnosti izbijanja epidemija, odnosno zaraznih bolesti. Pod smećem u smislu ove Odluke podrazumevaju se otpaci iz stambenih, poslovnih i radnih prostorija, otpaci iz dvorišta i oko zgrada.

4.1.1. JKSP „Zaječar“ Zaječar

JSKP ''Zaječar'' je osnovao Grad Zaječar 2012. godine, obavlja poslove sakupljanja, izvoženja i deponovanja smeća, kao i snabdevanje parom i klimatizaciju. Preduzeće ima 159 zaposlenih radnika, od čega je 77 u sektoru upravljanja otpadom. Rade jednu osmočasovnu smenu dnevno, 5 dana u nedelji, odnosno 260 radnih dana godišnje.

Preduzeće vrši sakupljanje otpada od 55.730 stanovnika, odnosno pokrivenost uslugama je oko 94%. Otpad se organizovano skuplja iz grada Zaječara kao i sela: Grlište, Grljan, Veliki Izvor, Zvezdan, Vražogrnac, Rgotina, Lubnica, Gamzigrad i Gamzigradska banja.   

JKSP „ZAječar“ trenutno raspolaže sa oko 15 kontejnera zapremine 5m³, 983 kontejnera zapremine 1,1m³, oko 10 kanti zapremine 120l i oko 78 kontejnera zapremine 3,8m³, takođe su u upotrebi i kese (100 kom). Od transportnih sredstava preduzeće poseduje 4 kamiona autopodizača, 11 autosmećara, kao i 3 kamiona kipera.   

Preduzeće vrši sakupljanje otpada od 55.730 stanovnika, odnosno pokrivenost uslugama je oko 94%. Otpad se organizovano skuplja iz grada Zaječara kao i sela: Grlište, Grljan, Veliki Izvor, Zvezdan, Vražogrnac, Rgotina, Lubnica, Gamzigrad i Gamzigradska banja.

Naplata usluga se sprovodi po m² stambenog prostora i to po ceni od 4,59 dinara za domaćinstva, 0,49 din/m² za dvorišta, institucije 4,59 din/m², privreda 18,36 din/m², pri čemu je procenat naplate 81,44% za grad Zaječar. Prema podacima finansijkog izveštaja za 2014. godinu JKSP „Zaječar“ je ostvarilo prihode u iznosu 100.536.000 dinara i rashode u iznosu od

80.556.000, odnosno ostvario je neto dobitak u iznosu od 19.980.000 dinara. 

JKSP “Zaječar” vrši organizovano sakupljanje sekundarnih sirovina ali samo PET ambalaže. Za te potrebe postavljeno je 90 mrežastih kontejnera, raspoređenih na javnim površinama na teritoriji Grada Zaječara i okolnih sela. Godišnje se sakupi oko 7.500 kg PET ambaleže. PET otkupljuje SFPR „Eva” iz Kladova.

Odsek za zaštitu životne sredine Gradske uprave Zaječar izdao je u dosadašnjem periodu 64 Potvrde o izuzimanju od obaveze pribavljanja dozvole za neopasan i inertan otpad proizvođačima otpada na teritoriji Zaječara, uz obavezu skladištenja generisanog otpada i predavanja operaterima koji poseduju dozvolu za upravljanje odgovarajućim vrstama otpada. Proizvođači otpada su iz domena tekstilne zanatske proizvodnje (otpadni tekstil), vulkanizeri (otpadne gume), staklorezačke radnje (otpadno staklo), limarske radionice (otpadni lim), metaloprerađivačke delatnosti (otpadni metal), automehaničarske radionice, privredni subjekti, trgovine prehrambenim proizvodima i tekstilom (ambalažni otpad), ugostiteljski objekti (ambalažni otpad i jestiva otpadna ulja).

U gradu Zaječaru ne postoji ustanovljen i razvijen sistem obuke i jačanja javne svesti za rešavanje problema otpada. Predstavnici Romske populacije i drugih nacionalnosti bave se separacijom otpada na gradskoj deponiji koji zatim prodaju privatnim firmama koje se bave otkupom i reciklažom otpada.

Na teritoriji Grada Zaječara posluju i sledeće firme koje se bave sakupljanjem sekundarnih sirovina:
– SFPR “EVA” - Kladovo (papir, karton, folija, PET ambalaža i dr.),
– D.O.O “Jubul” Zvezdan ( papir, karton, folija, PET ambalaža i dr.),
– “E-reciklaža” (elektronski otpad),
– ZTR “Eko – metal” (otpadno gvožđe i lim).

Na teritoriji opštine Bor posluju i sledeće firme koje se bave sakupljanjem reciklabilnog otpada:
– Zagi DOO, Bor (PET ambalaža),
– Stilos DOO, Bor (papir i karton),
– Eva SFPR, Kladovo (PET ambalaža ,papir i karton),
– Centar za reciklažu DOO, Beograd (Al. i čelične konzerve).

Preduzeća koja se bave otkupom i preradom sekundarnih sirovina (reciklaža) sa sedištem van opštine Negotin a čija su stovarišta na teritoriji opštine Negotin su:
– „MAKSI – SO“ D.O.O. – Aleksinac, Društvo za otkup i preradu sekundarnih sirovina i promet robe - Stovarište Negotin. Bavi se otkupom otpadnog gvožđa, aluminijuma,bakra, mesinga, prohroma i olova ( akumulatora); poseduju vagu i sopstveni aparat za merenje radioaktivnosti; periodično dolazi kamion-presa iz Aleksinca.
– „INOS SINMA“ A.D. – Sevojno, Društvo za proizvodnju-reciklažu, trgovinu i usluge – Stovarište Negotin. Osnovna delatnost je prikupljanje - otkup i reciklaža metalnih otpadaka – sekundarnih sirovina, prvenstveno crne i obojene metalurgije, kao i nemetalnih otpadaka , otpadni papira, otpadna PET ambalaža i otpadna PVC folija.
– „ YUCRON„ D.O.O. - Niš, Društvo za proizvodnju, trgovinu i transport , neopasnog otpada, metala , metala koji sadrže gvožđe i td. Otkupni centar metalnih sekundarnih sirovina u Prahovu.

Gradska deponija kod Halova u opštini Zaječar otvorena je 1970. godine. Nalazi se na 11 km istočno od grada Zaječara ka Bugarskoj granici. Površina lokacije postojeće deponije predviđene za sanaciju iznosi 8,5 ha, Pored nje se nalazi 5,3 ha napuštenog korita Timoka. Ovih skoro 14 ha je rezervni prostor za razradu i kompletiranje lokacije Regionalne sanitarne deponije Halovo 2, koja se nalazi pored ove lokacije, odgovarajućim sadržajima. Deponija je u potpunosti neograđena, a ograničena je sa jedne saobraćajnicom i rekom Timok. Ne postoji evidencija količine i sastava otpada koji se odlaže, tako da se odlažu sve vrste otpada osim PET ambalaže koja se izdvaja na području grada. Vrši se kompaktiranje otpada i prekrivanje otpada slojem inertnog materijala. Deponija nema struju. Povremeno dolazi do izbijanja požara na deponiji. Značajan problem predstavlja blizina reke Timok i nepostojanje osnovnih mera zaštite životne sedine na deponiji. Institut Kirilo Savić, Beograd, je u decembru 2004. uradio Glavni projekat sanacije i remedijacije postojeće gradske deponije ''Halovo''. Godine 2005. dobijena je saglasnost Uprave za zaštitu životne sredine na Glavni projekat sanacije i remedijacije postojeće deponije ''Halovo''. Iako je deponija neograđena nisu primećena lica koja sakupljaju sekundarne sirovine na deponiji. Radovi na sanaciji deponije još uvek nisu izvršeni.

Slika 4.6.1

Zona Halovo gde se nalazi postojeća deponija je zona sa narušenim ekološkim statusom, te je upotreba zemljišta lokacije u poljoprivredne svrhe nepovoljna. Pristupačnost lokacije i infrastruktura su vrlo povoljne što umnogome pojeftinjuje izgradnju. Prema kategorizaciji deponija iz Nacionalne strategije upravljanja otpadom, 2003., ova deponija je svrstana u kategoriju K3, a to su deponije koje su se mogle koristiti još 5 godina pod uslovom da se prethodno izvrši sanacija sa minimalnim merama zaštite.

Slika 4.6.2 Satelitski prikaz divljih deponija

Reciklaža otpada i drugi oblici iskorišćenja otpada

Pod pojmom reciklaže otpada podrazumeva se obrada sekundarnog materijala u cilju dobijanja novog recikliranog materijala koje se može ponovo koristiti u neku svrhu. Pojam reciklaže se meša sa pojmom separacije, koji predstavlja jedan deo sistema reciklaže ili upravljanja otpada a to je odvajanje sekundarnih - korisnih sirovina, na mestu nastanka (primarna separacija) ili nakon sakupljanja pomešanog otpada, sekundarna separacija, koja se često izvodi na lokaciji deponije.

Grad Zaječar

JKSP “Zaječar” vrši organizovano sakupljanje sekundarnih sirovina ali samo PET ambalaže. Za te potrebe postavljeno je 90 mrežastih kontejnera, raspoređenih na javnim površinama na teritoriji Grada Zaječara i okolnih sela. Godišnje se sakupi oko 7.500 kg PET ambaleže. PET otkupljuje SFPR „Eva” iz Kladova. 

Odsek za zaštitu životne sredine Gradske uprave Zaječar izdao je u dosadašnjem periodu 64 Potvrde o izuzimanju od obaveze pribavljanja dozvole za neopasan i inertan otpad proizvođačima otpada na teritoriji Zaječara, uz obavezu skladištenja generisanog otpada i predavanja operaterima koji poseduju dozvolu za upravljanje odgovarajućim vrstama otpada. Proizvođači otpada su iz domena tekstilne zanatske proizvodnje (otpadni tekstil), vulkanizeri (otpadne gume), staklorezačke radnje (otpadno staklo), limarske radionice (otpadni lim), metaloprerađivačke delatnosti (otpadni metal), automehaničarske radionice, privredni subjekti, trgovine prehrambenim proizvodima i tekstilom  (ambalažni otpad), ugostiteljski objekti (ambalažni otpad i jestiva otpadna ulja).

U gradu Zaječaru ne postoji ustanovljen i razvijen sistem obuke i jačanja javne svesti za rešavanje problema otpada. Predstavnici Romske populacije i drugih nacionalnosti bave se separacijom otpada na gradskoj deponiji koji zatim prodaju privatnim firmama koje se bave otkupom i reciklažom otpada.

Na teritoriji Grada Zaječara posluju i sledeće firme koje se bave sakupljanjem sekundarnih sirovina:  

–        SFPR “EVA” - Kladovo (papir, karton, folija, PET ambalaža i dr.),

–        D.O.O “Jubul” Zvezdan ( papir, karton, folija, PET ambalaža i dr.),

–        “E-reciklaža” (elektronski otpad),

–        ZTR “Eko – metal” (otpadno gvožđe i lim).

U februaru 2008. godine otpočela je realizacija projekta "Primarana selekcija i reciklaža – značajan korak u zaštiti životne sredine". Sredstva za realizaciju ovog projekta obezbedio je EKO FOND opštine Negotin od Evropske agencije za rekonstrukciju u okviru Susedskog programa 2005. Bugarska – Republika Srbija. Ovim projektom opština Negotin dobila je 100 žutih žičanih kontejnera za PET-ambalažu, 100 plavih kontejnera od 1,1 m3 za papir i karton, 500 kanti od 140 litara (250 žutih za RET i 250 plavih za papir) i presu za PET-ambalažu i papir. Na teritoriji opštine Negotin 2007. godine evidentirano je šest otkupnih centara. U njima se na godišnjem nivou sakupi oko 2000 t gvožđa, 1550 t lima, 25 t aluminijuma, 5 t bakra, 2 t mesinga, 0,5 t olova i oko 3 t tvrde plastike.